Możesz skutecznie ochronić pomysł na biznes
Dobry pomysł na biznes jest na wagę złota. Szczególnie jeśli faktycznie zaczniesz go wdrażać w życie. Jednak konkurencja może pokrzyżować Twoje plany, zanim jeszcze rozwiniesz skrzydła na dobre. Warto mieć tego świadomość i zawczasu swoje rozwiązanie odpowiednio chronić od strony prawnej.
W tym artykule wskazuję, że narzędzi prawnych do tego masz sporo.
Rodzaj ochrony zależy od samego pomysłu.
Na początek musisz się zastanowić, czym właściwie jest Twój pomysł na biznes. Dlaczego? Bo właśnie od tego zależy sposób ochrony. Konkretny produkt techniczny będzie chroniony inaczej niż np. program komputerowy. Jedne pomysły można zabezpieczyć patentem, inne prawem autorskim, a jeszcze inne żadną z tych opcji.
Do dyspozycji masz dwie grupy przepisów – darmowe i płatne. Do darmowych sposobów ochrony pomysłu na biznes należą:
- prawa autorskie;
- dobra osobiste;
- tajemnica przedsiębiorstwa;
- umowa o zachowaniu poufności;
- umowa o zakazie konkurencji.
Charakteryzują się one tym, że korzystasz z nich za darmo. Oczywiście musisz mieć odpowiednie umowy i dowody, że rozwiązanie jest Twoje.
Druga grupa to narzędzia prawne, za które musisz zapłacić. Ochronę przyznaje Urząd Patentowy decyzją administracyjną. Są to:
- patent na wynalazek;
- wzór użytkowych;
- znak towarowy;
- wzór przemysłowy.
Zobacz również: Koszt uzyskania patentu w Polsce, Europie i na świecie.
Prawo autorskie chroni nie tylko muzykę i grafiki.
Zleciłeś stworzenie aplikacji mobilnej. Wiesz, że może Ci przynieść spore zyski. Problem w tym, że programów komputerowych nie można opatentować, co wprost mówią, chociażby przepisy ustawy Prawo własności przemysłowej. Kod programu oraz jego layout chroni za to prawo autorskie.
Prawo autorskie chroni utwór, czyli rezultat pracy człowieka, który jest twórczy i ma indywidualny charakter. Katalog tego, co może być utworem, jest otwarty.
W przypadku programu komputerowego ochronie będzie podlegał sposób, w jaki go urzeczywistniłeś. Jeśli ktoś stworzy program o podobnym działaniu, ale użyje innego kodu i layoutu, to nie narusza twoich praw (przykładem może być Endomondo i inne aplikacje sportowe).
Wykorzystaj do ochrony dobra osobiste.
Kodeks cywilny przewiduje ochronę dóbr osobistych. To pojęcie jest o wiele szersze od utworu, chronionego przez prawo autorskie. Oprócz takich dóbr jak zdrowie i wolność, przepisy wymieniają także twórczość naukową, artystyczną, wynalazczą czy racjonalizatorską, czyli twórczość intelektualną. Katalog dóbr nie jest zamknięty.
Dla Ciebie oznacza to, że możesz chronić swój pomysł na biznes w oparciu o przepisy kodeksu cywilnego. Jest to szczególnie przydatne w przypadku, gdy nie możesz skorzystać z ochrony prawnoautorskiej.
Tajemnica przedsiębiorstwa sprawdza się od lat.
Chciałeś uzyskać patent, ale dowiedziałeś się, że musisz przedstawić istotę swojego rozwiązania. Na dodatek po 18 miesiącach wszyscy się z nim zapoznają, bo Urząd Patentowy ujawni Twój opis patentowy. Możesz zastosować inne rozwiązanie. To utrzymanie w tajemnicy szczegóły Twojego rozwiązania. Do dziś tak jest chroniony przepis na Coca Colę czy receptura na płyn WD-40.
Żeby prawo skutecznie chroniło Twoje poufne firmowe informacje, musisz spełnić kilka warunków. Dane muszą mieć wartość gospodarczą. Nikomu ich nie ujawniałeś i zrobiłeś konkretne kroki, aby dalej zachować je w tajemnicy.
Zadbaj o poufność w firmie.
Zapytasz pewnie, co zrobić, gdy jeszcze ktoś musi poznać szczegóły Twojego pomysłu. Przecież to będzie ujawnienie wrażliwych informacji. Zgadza się. Jednak jeśli z tymi osobami podpiszesz umowę o zachowaniu poufności, to wykażesz, że podjąłeś niezbędne kroki, żeby zachować tajemnicę w poufności.
W umowie musisz prawidłowo określić jej strony. Następnie opisz i to szczegółowo, jakie informacje są tajemnicą. Ostatnim elementem będzie kara umowna.
Podpisz umowę o zakazie konkurencji.
Twój pomysł na biznes sprawdza się świetnie. Istnieje jednak niebezpieczeństwo, że któryś z Twoich pracowników pójdzie na swoje i w oparciu o Twój pomysł zacznie na tym zarabiać.
Z pomocą przyjdzie Ci umowa o zakazie konkurencji, którą powinieneś podpisać z pracownikiem. Taka umowa powinna zawierać zakres zakazu konkurencji, wysokość odszkodowania, które będziesz musiał płacić pracownikowi oraz karę umowną. Musi też zawierać termin obowiązywania, ponieważ nie może być bezterminowa.
Patent tylko na wynalazek
Jeśli chcesz się starać o patent, to Twoje rozwiązanie musi być wynalazkiem, czyli technicznym rozwiązaniem jakiegoś problemu. Musi być nowe, mieć poziom wynalazczy i nadawać się do przemysłowego stosowania. Musi też w jakiś sposób oddziaływać na materię.
Jest też grupa rozwiązań, która nie dostanie patentu. Są to m.in. odkrycia, teorie naukowe, metody matematyczne czy gry.
Patent daje Ci wyłączność na wynalazek na 20 lat. Procedura starania się o patent jest dość skomplikowana, warto więc korzystać z pomocy rzecznika patentowego.
Wzór użytkowy dobrze chroni Twój biznes.
Jeśli Twój pomysł na biznes nie jest wynalazkiem, to możesz wystąpić o prawo ochronne na wzór użytkowy, zwany też małym wynalazkiem. Dostaniesz ochronę, jeśli taki przedmiot będzie nowy oraz będzie nadawał się do przemysłowego stosowania. Wzór użytkowy musi też dotyczyć kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci.
Nie dostaniesz ochrony na pomysły, które nie mają trwałej postaci. Odpadają więc różne mieszaniny, kanały wodne, układy elektryczne.
Czas trwania prawa ochronnego wynosi tu 10 lat.
Znaki towarowe mogą być lepsze niż patent.
Swój pomysł możesz też chronić przy pomocy znaku towarowego. Zwykle kojarzysz go jak większość ludzi, z nazwą lub logo firmy. Tymczasem znakiem towarowym może być każde oznaczenie, nadające się do odróżnienia towarów czy usług.
Jeśli chcesz zastrzec przestrzenny znak towarowy, musisz pamiętać, aby znacznie się wyróżniał i odbiegał od tego, czego mogą się spodziewać klienci. Powinien też dać się oddzielić od produktu. Z tego właśnie powodu odmówiono ochrony na znak w kształcie głośnika.
Zaletą rejestracji znaku towarowego jest to, że ochrona może trwać w nieskończoność. Wystarczy, że będziesz ją przedłużał co 10 lat. To daje ochronę nawet lepszą od patentu, przyznawanego tylko na 20 lat. Unieważnienie znaku trwa długo i jest trudne.
W tej formie udało się swego czasu zastrzec wygląd klocka LEGO oraz Kostki Rubika.
Wzorem przemysłowym ochronisz design swoich produktów.
Jeśli chciałbyś chronić wygląd przedmiotu, to powinieneś starać się o wzór przemysłowy. Tu ochronie podlega to, co jest widoczne w czasie normalnego użytkowania.
Ogromną zaletą ochrony pomysłu jest szybkość rejestracji. Można ją uzyskać w procedurze unijnej już w ciągu 14 dni! Znak towarowy wymaga 6 miesięcy, a patent na wynalazek aż 3 lat.
Musisz jednak pamiętać, że chcąc zarejestrować swój wzór przemysłowy, masz 12 miesięcy od daty jego ujawnienia. Później nadal będzie to możliwe, ale taka ochrona będzie podatna na unieważnienie przez Twoją konkurencję.
Podsumowanie
Jak widzisz, masz sporo możliwości ochrony swojego pomysłu na biznes. Weź pod uwagę, że ochrona płatna i darmowa mogą się uzupełniać. Możesz np. spotkać się z inwestorem i podpisać z nim umowę o poufności. Poinformuj go jednocześnie, że wystąpiłeś np. o patent na wynalazek. Jeśli wówczas ktoś zacznie kopiować Twój pomysł, to złamie prawo. O ile możesz, stosuj kilka opisanych narzędzi prawnych jednocześnie.
Jeśli masz świadectwo ochronne, to wyraźnie to eksponuj. Nie tylko odstraszysz chętnych do naruszania prawa, ale pokażesz, że Twoja firma jest nowoczesna i dba o interesy.
Przy staraniu się o ochronę swojego pomysłu na biznes korzystaj z pomocy fachowców. Rzecznik patentowy ma nie tylko wiedzę, ale i doświadczenie, które znacznie ułatwi Ci wybór prawa ochronnego i przejście wszelkich procedur.
–Materiał zewnętrzny od: Kancelarii Lech —
Zostaw komentarz